Jasmijn van der Weide – RAZU
Verboden kringen is een term die in het onderzoek bij het Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU) naar voren kwam in documenten over Fort bij Vechten, waar het Waterliniemuseum gevestigd is. Er is ook gezocht naar sociale verboden kringen. Het archief beheert eeuwenoude documenten van stadsbesturen, waaronder het strafregister van Wijk bij Duurstede. Hierin staan alle straffen die van 1637 tot 1810 zijn opgelegd. Zo is er veel te leren over mensen die zich aan de onderkant van de samenleving bevonden en hoe er naar hen werd gekeken. We kunnen lezen waarom ze gestraft werden en zo tot verboden kringen werden veroordeeld.
Jasmijn van der Weide liet zich voor haar nieuwe werk inspireren door mensen die voor relatief kleine vergrijpen zware straffen kregen. Het ontbreken van een vast adres was al genoeg om iemand uit de stad te verbannen. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij landlopers, mensen die rondreisden om geld te verdienen, en vagebonden, een oude term voor zwervers en bedelaars. Jasmijn heeft een spel ontwikkeld dat de moeilijke situatie van een banneling nabootst. Het is een kat-en-muisspel tussen de landlopers en de stad. Als landloper kun je winnen door te overleven, maar de ware oplossing schuilt in het besef dat mensen van buitenaf een plek kunnen verrijken in plaats van verslechteren.
Mikkie Rood is kunsthistorica en deed onderzoek in het Regionaal Archief Zuid-Utrecht (RAZU). Ze onderzoekt graag de manieren waarop de geschiedenis zichtbaar gemaakt wordt via kunst en hoe hierover verteld kan worden. Haar onderzoek diende als inspiratie voor drie makers - Ron Smits, GINGE en Jasmijn van der Weide - om nieuw werk te creëren.
Vanaf 1 oktober 2023 is de expositie te bewonderen in de moderne zalen van het Waterliniemuseum, de historische ruimtes van Kasteel Amerongen en de kennisrijke bibliotheek van Wijk bij Duurstede. EUREKA! is een hedendaags drieluik dat de nieuwe creaties toont, ondersteund door de oude collectiestukken en de persoonlijke aha-momenten!